ഇടവപ്പാതി തിമിർത്തുപെയ്ത്‌ പുഴകളും തണ്ണീർത്തടങ്ങളും നിറഞ്ഞു കവിയേണ്ട കാലം; മിഥുനം കഴിഞ്ഞാൽ കർക്കിടകത്തിന്റെ വരവായി. പഞ്ഞമാസത്തിന്റെ ഓർമ്മകൾ പഴയ മനസ്സുകളിൽ തെളിയുന്നുണ്ടാവണം. കൃഷിപ്പണിയെല്ലാം ഒതുക്കി ഒതുങ്ങിക്കൂടുന്ന കാലമാണിത്‌. സമ്പന്നർ സുഖചികിത്സയ്ക്കു തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സമയം; പണ്ടൊക്കെ പാടത്ത്‌ പണിയെടുക്കുന്ന കന്നുകാലികൾക്കും ഉണ്ടായിരുന്നു സുഖ ചികിത്സ. ആ കാലമെല്ലാം പോയി. കൃഷിപ്പണി മണ്ടന്മാർക്ക്‌ വിധിച്ചിട്ടുള്ളതാണെന്ന്‌ നമ്മൾ തീരുമാനിച്ചുറച്ചിട്ട്‌ കാലമേറെയായി. പത്തായം പെറും ചക്കി കുത്തും അമ്മ വയ്ക്കും, ഞാനുണ്ണും എന്ന അലസതയും അലംഭാവവും മൊത്തമായി നാം ഏറ്റെടുത്തിരിക്കുന്നു. തമിഴർ നമ്മളോളം ബുദ്ധിയില്ലാത്തവനായതു കൊണ്ട്‌ നമുക്കു വേണ്ട ഭക്ഷണവിഭവങ്ങളും അവർ ഉണ്ടാക്കിക്കൊള്ളട്ടെ എന്ന വിചാരം മൂത്തിരിക്കുന്നു. രണ്ടുനാൾ തമിഴ്‌നാട്ടിൽ നിന്ന്‌ ലോറി വന്നില്ലെങ്കിൽ അടുക്കള പൂട്ടാം എന്ന സ്ഥിതി അഭിമാനത്തോടെ നാം ഉണ്ടാക്കിയിരിക്കുന്നു. എല്ലാ കരണങ്ങളിലും സ്വസ്ഥം ഗൃഹഭരണം എന്ന്‌ എഴുതി യാതൊരു ജോലിയും ചെയ്യാതെ, കഴിയുമെങ്കിൽ കുംഭ തലോടിത്തരാൻ ഒരു ശിങ്കിടിയേയും നിയമിച്ച്‌, ചാരുകസേരക്കയ്യിൽ കാലുരണ്ടും കയറ്റി വച്ച്‌ കിടപ്പോ ഇരുപ്പോ എന്ന്‌ ശങ്കിക്കാവുന്ന ഒരു പടുതിയിൽ വിശ്രമിക്കുന്ന തറവാടിത്തത്തിന്റെ ഗംഭീരചിത്രം അഭിമാനോദ്ധതമായ മനസ്സോടെ സൂക്ഷിക്കുന്നവരാണല്ലോ കേരളീയർ. മലർന്നു കിടന്നു തുപ്പരുത്‌ എന്ന്‌ പഴഞ്ചൊല്ലുള്ളതിനാൽ തലചരിച്ച്‌ ഇടതുവശത്തേക്ക്‌ ഒരുക്കി വച്ചിരിക്കുന്ന കോളാമ്പിയിലേക്കു തുപ്പുക എന്ന സ്വയം ചെയ്യേണ്ട പണി മറ്റൊരാളെ ഏൽപിക്കാൻ കഴിയാത്തതിലുള്ള ദുഃഖം ദൈവത്തോടുള്ള പരിഭവമായി പരദേവതാപൂജയിലെ പിശുക്കുകൊണ്ട്‌ പകരം വീട്ടി തൃപ്തിപ്പെടുന്നതാണ്‌ ഈ തറവാടിത്തം.
തറവാട്ടു മുതൽ അമ്മാവനറിയാതെ കട്ടുവിറ്റ്‌ സ്വന്തം നേരം പോക്കുകൾക്ക്‌ പണമുണ്ടാക്കിയിരുന്ന അനന്തവപ്പടയുടെ പാരമ്പര്യവും തറവാട്ടുമഹിമയുടെ വാഴ്ത്തുപാട്ടുകളിലുണ്ട്‌. പാണന്മാർക്ക്‌ അതും പാടാതെ വയ്യല്ലോ. ആ പാരമ്പര്യം നാം ഇപ്പോൾ ആഘോഷമായി നിലനിർത്തുന്നത്‌ പ്രകൃതിയെത്തന്നെ മുച്ചൂടും കൊള്ളയടിച്ച്‌ നശിപ്പിച്ചിട്ടാണ്‌. നദീ തടങ്ങളിൽ ഒരു തരി മണൽ അവശേഷിക്കരുത്‌ എന്ന്‌ നാം തീരുമാനിച്ചിരിക്കുന്നു. 'മരാള മിഥുനം മേവും മണൽത്തിട്ടയും' എന്ന്‌ ഇനിമേൽ ഒരു കാളിദാസനും എഴുതേണ്ടി വരില്ല. ഒടുക്കം കൊണ്ട്‌ നദികളെല്ലാം ചത്തൊടുങ്ങി. നദികൾക്കും മരിക്കാം എന്നത്‌ ഇന്നത്തെ അനുഭവശത്ത്യമാണ്‌. എല്ലാ മാലിന്യങ്ങളും ഒഴുക്കാനുള്ളതാണ്‌ പുഴകൾ എന്ന നിലപാട്‌ വൻകിട ഫാക്ടറികളും സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ട്‌ യമുനയിൽ കാളിയനുണ്ട്‌ എന്നല്ല, യമുന തന്നെയാണ്‌ കാളിയൻ എന്ന അവസ്ഥ വന്നുഭവിച്ചു. അരക്കാതം നടന്നിട്ടാണെങ്കിലും വൈകുന്നേരത്തെ കുളി പുഴയിൽ എന്നതായിരുന്നല്ലോ പണ്ടത്തെ രീതി. അതിന്റെ സുഖമൊന്നു വേറെ. ആ ഓർമ്മയിൽ ഏതെങ്കിലും പുഴയിൽ ഇറങ്ങിക്കുളിക്കാമെന്നു കരുതിയാൽ തീർന്നു. എല്ലാ സുഖങ്ങളും. വിഷം കുടിച്ചു ചത്തു പൊങ്ങുന്ന മത്സ്യക്കൂട്ടങ്ങൾ. "ആറ്റിലേക്കച്യുതാ ചാടൊല്ലേ ചാടൊല്ലേ" എന്ന കവിത പാടിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. മുണ്ഡനം ചെയ്യപ്പെട്ട മലകൾ കാണാൻ കൊള്ളുകയില്ല എന്നറിയുന്ന നമ്മുടെ സൗന്ദര്യബോധം ആദ്യം മരം മുറിക്കുക, വൈകാതെ മലയിടിക്കുക എന്ന തത്ത്വം മടികൂടാതെ നടപ്പിലാക്കിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു
മഴ പെയ്യട്ടെ; മദ്ദളം കൊട്ടട്ടെ. നമുക്കിങ്ങനെ ഇരിക്കാം. അതുവേണോ ഇതുവേണോ എന്ന ശങ്ക വേണ്ട. രണ്ടും ഒരുമിച്ച്‌ സ്വന്തമാക്കിക്കൊള്ളു. ഇങ്ങനെ സ്വന്തമാക്കി പാഞ്ഞു നടന്ന്‌ പേ പിടിക്കുന്നതിനിടയിൽ ആത്മാവു നഷ്ടപ്പെട്ടല്ലോ, ഈ നേടിവച്ച ചരക്കുകൾക്കിടയിൽ മറ്റൊരു ചരക്കായി തീർന്നല്ലോ എന്നു പരിതപിക്കരുത്‌. അഥവാ, പരിതാപമെവിടെ! അതിനെവിടെ സമയം?
